Witamy w
Gminie Zblewo

We wsi Trosowo – między Bytonią, Cisem i Strychem – na przytorowym nasypie nieopodal przejazdu kolejowego stoi kamienny obelisk. Upamiętnia on akcję dywersyjną członków Gryfa Pomorskiego.

Siedemdziesiąt pięć lat temu, 9 czerwca 1942 roku, miał tamtędy podróżować Adolf Hitler. Partyzanci rozkręcili tory i pociąg się wykoleił. Hitlera w nim nie było. Ale w wyniku zamachu zginęło kilkuset esesmanów z gwardii Führera. Wprawdzie historycy są podzieleni co do faktycznego przebiegu i oceny tego wydarzenia, niemniej sam fakt, że na tym terenie – na ziemiach wcielonych do Rzeszy – doszło do zbrojnej  dywersji jest ważny dla tożsamości i poczucia patriotyzmu mieszkających tu ludzi.

10 czerwca 2017 roku odbyła się w Trosowie uroczystość upamiętniająca ową akcję. Organizatorami byli Zespół Szkół Publicznych w Bytoni, Zespół szkół Publicznych w Kaliskach, Zrzeszenie Kaszubsko – Pomorskie Oddział Kociewski w Zblewie i Sołectwo Cis.

Przy obelisku stanęło pięć pocztów sztandarowych – ZSP w Bytoni i Kaliskach, ZK-P w Zblewie, PSL w Zblewie, OSP w Bytoni. Wartę honorową pełnili harcerze z Hufca ZHP Czarna Woda.  Stanęli też w szyku członkowie grupy rekonstrukcyjnej w historycznym umundurowaniu. Po odśpiewaniu Hymnu Państwowego przemówili dyrektor bytońskiej szkoły – jednocześnie – prezes ZK-P w Zblewie Tomasz Damaszk i wicedyrektor szkoły w Kaliskach Bogumiła Wałaszewska. Proboszcz zblewskiej parafii, ksiądz prałat Zenon Górecki poprowadził litanię za zmarłych i udzielił błogosławieństwa uczestnikom uroczystości.

Oprócz organizatorów kwiaty i wiązanki złożyli przedstawiciele: Rady Powiatu Starogardzkiego, Hufca ZHP Czarna Woda, Klubu Inteligencji Katolickiej, Rady Sołeckiej i KGW z Bytoni, Andrzeja Kobylarza - posła na Sejm RP,  gmin Zblewo i Kaliska.

Pięknym i wzruszającym akcentem tej oficjalnej części odchodów był występ młodzieży z Kalisk – dziewczęta zapezentowały kilka patriotycznych piosenek i wierszy.

Tę część uroczystości prowadził Piotr Wróblewski.

Później uczestnicy przeszli na miejsce, na którym płonęło ognisko. Zebrani wokół niego  harcerze śpiewali wraz z wszystkimi wojskowe i patriotyczne pieśni. W kręgu zasiadł też historyk – Aleksander Masłowski, który w gawędzie opowiedział o sabotażu, o Gryfie Pomorskim, o księdzu Wryczy. Wspomniani wcześniej rekonstruktorzy urządzili inscenizację partyzanckiej akcji zbrojnej. Z obu stron torów padały strzały, eksplodowały granaty, rannemu udzielano pomocy.

Po tych emocjach wszystkim bardzo smakowała serwowana z kuchni polowej grochówka i pieczone na ogniu kiełbaski.

PODZIĘKOWANIA

Uroczystość nie miałaby tak podniosłego charakteru gdyby nie społeczne zaangażowanie  i praca wielu ludzi. Organizatorzy serdecznie dziękują:

• za przeprowadzenie prac porządkowych Tomaszowi Męczykowskiemu i Janowi Szulcowi koszenie trawy, klasie I Gimnazjum z ZSP  w Bytoni z wychowawczynią Barbarą Kamysz sprzątanie terenu,  Stanisławowi Szarmachowi prace techniczno-porządkowe, członkom Rady Sołeckiej wsi Cis Danielowi Mielewskiemu i Tadeuszowi Gołuńskiemu – przygotowanie obelisku i jego otoczenia
• Janowi Nierzwickiemu za udostępnienie terenu na biesiadę przy ognisku;
• Państwu Katarzynie i Sławomirowi Libera  za użyczenie namiotu biesiadnego  wraz z ławkami i stołami;
• Zakładowi Komunalnemu Gminy Zblewo i OSP Zblewo za transport ławek i kuchni polowej;

Podziękowania niech przyjmą także:

• Bartłomiej Fotta i Miłosz Basara - zajęli się oni przewozem, instalacją i obsługą nagłośnienia;
• Irena Czaja komendantka Związku Drużyn ZHP Bytonia i Ireneusz Czaja – zastępca Komendanta Hufca ZHP Czarna Woda; dowodzili oni harcerzami, którzy wystawili wartę i przygotowali pieśni patriotyczne;
• Jacek Hołubowski - przedstawiciel posła Andrzeja Kobylarza; znalazł on i zorganizował przyjazd rekonstruktorów czyli: Grupę rekonstrukcyjną "Jurandowcy Powstańcy Wileńscy", Grupę Rekonstrukcyjną  SGRH "Gryf" i Szkolną Grupę Rekonstrukcji Historycznej "Czata 44" przy Gimnazjum nr. 7 w Gdańsku;
• przedstawiciel Klubu Inteligencji Katolickiej Dariusz Maciejewski i realizator filmu Witold Pobudzin;
• Mieczysława Cierpioł działaczka rady sołeckiej z Cisa, która zorganizowała nocleg dla rekonstruktorów;
• Dorota Nadolska, która przygotowała z młodzieżą z ZSP Kaliska zaprezentowany podczas uroczystości tematyczny program artystyczny;
• Aleksander Masłowski   to on wygłosił gawędę historyczną;
• Wójt Zblewa, wójt Kalisk za ufundowanie poczęstunku i panie Gabriela Otta, Alicja Wodzik, Krystyna Szulc za  przygotowanie i podanie grochówki.

Do zobaczenia na kolejnych obchodach.

(tekst: Piotr Wróblewski, foto: UG Zblewo)